Đột quỵ là nguyên nhân thứ ba gây tử vong sau bệnh lý tim mạch và ung thư. Tuy nhiên, đái tháo đường lại làm tăng nguy cơ đột quỵ đến 3 lần. Theo thống kê, có 90% người bệnh không hoàn toàn bình phục sau đột quỵ. Trong đó có 15% sẽ tử vong chỉ sau một thời gian ngắn, số còn lại đa phần bị tàn phế, liệt nửa người, rối loạn vận động, mất ý thức, thậm chí phải sống đời thực vật.
Vì sao người tiểu đường có nguy cơ cao bị đột quỵ?
Theo PGS.TS Nguyễn Văn Thông – Nguyên Hội trưởng hội Đột quỵ Việt Nam: Đường huyết tăng cao ở bệnh tiểu đường làm tăng lắng đọng cholesterol tại thành mạch, từ đó làm gia tăng các mảng xơ vữa tại thành mạch, giảm khả năng đàn hồi của mạch máu. Mặt khác, đường huyết cao lâu ngày dẫn đến mạch máu có thể bị viêm, lâu ngày làm chít hẹp lòng mạch gây bít tắc mạch máu, làm ngưng trệ tuần hoàn. Khi mạch máu não bị tắc, sẽ dẫn đến đột quỵ, nhồi máu não. Phần não không được nuôi dưỡng sẽ bị tổn thương, khiến phần cơ thể chịu sự điều khiển ở phần não đó bị liệt.
Bệnh nhân đột quỵ
Phần lớn bệnh nhân vào cấp cứu đều không được sơ cứu đúng cách. Đau lòng hơn, nhiều trường hợp tim bệnh nhân ngừng đập trước khi đến viện. Do đó, các gia đình những người cao tuổi, đặc biệt là những người bị tiểu đường, cần nắm vững các dấu hiệu sớm phát hiện đột quỵ và 1 số kỹ năng sơ cứu cơ bản.
Dấu hiệu phát hiện sớm đột quỵ và kỹ năng sơ cứu cơ bản
Theo GS Thông, thời gian vàng để đưa các bệnh nhân đột quỵ đến các cơ sở y tế chuyên sâu là 4,5 đến 6 giờ đầu tính từ khi bệnh nhân có các dấu hiệu sau:
Đột ngột hôn mê hoặc lú lẫn, rối loạn nhận thức, mất ý thức, mất thăng bằng
– Đột ngột nói khó hoặc nói ngọng, méo mồm.
– Rối loạn thị giác ở một hoặc hai mắt như tối mắt, mờ mắt, nhìn đôi, mù mắt
– Tê, yếu hoặc liệt mặt, tay và chân, thường bị ở một bên của cơ thể.
– Đi không vững, chóng mặt, mất thăng bằng hoặc mất phối hợp vận động.
– Đau đầu dữ dội.
Cần gọi cấp cứu ngay khi người tiểu đường có dấu hiệu đột quỵ
Trong lúc chờ xe cứu thương tới, người nhà bệnh nhân cần sơ cứu người bệnh lần lượt theo các bước sau:
– Nhẹ nhàng cố định đầu và cổ người bệnh trong tư thế thoải mái, nới lỏng quần áo, không được xốc người bệnh lên, hạn chế tối đa việc di chuyển người bệnh.
– Hô hấp nhân tạo nếu người bệnh ngừng thở.
– Nếu có dấu hiệu co giật, cần đặt giữa hai hàm răng của người bệnh 1 chiếc khăn quấn quanh 1 chiếc thìa để tránh cắn vào lưỡi.
– Làm sạch đường hô hấp bằng cách lau hoặc hút nếu người bệnh tiết nhiều dịch.
– Nghiêng người bệnh sang 1 bên sao cho dịch không tràn vào lấp kín đường hô hấp, nếu bị liệt cho nằm nghiêng sao cho bên liệt ở trên, bên lành ở dưới.
– Nếu họ còn tỉnh, cần trấn an, động viên tinh thần, nhắc người bệnh hít sâu, thở chậm.
– Không cạo gió, xoa bóp người bệnh.
Phòng đột quỵ bằng cách nào?
Đột quỵ xảy ra đột ngột và để lại di chứng hết sức nặng nề. Do đó phòng ngừa đột quỵ là giải pháp an toàn cho người tiểu đường, đặc biệt là các biện pháp ngăn chặn sự hình thành cục máu và mỡ máu xấu.
Để làm được điều đó, người bệnh cần thay đổi lối sống, tránh căng thẳn, tăng hoạt động thể lực như đi bộ, đạp xe, bơi lội, chạy bộ 30 phút mỗi ngày. Bên cạnh đó, nên áp dụng một chế độ dinh ăn hợp lý, giảm lượng tinh bột, tăng cường chất xơ, nên ăn rau trước, rồi mới ăn cơm và thức ăn sau, nên chế biến món ăn theo phương pháp luộc, hấp, giảm tần xuất ăn các đồ nướng, rán. Đặc biệt nên ngừng uống rượu và hút thuốc lá… Song song với đó, người bệnh cần uống thuốc theo nguyên tắc 3Đ: đúng, đủ, đều.
Bên cạnh đó, nên sử dụng thêm các sản phẩm hỗ trợ điều trị tiểu đường để hạ và ổn định đường huyết, ngăn ngừa biến chứng của bệnh tiểu đường, và phòng ngừa đột quỵ như
